VNCH
đã để lại 'di sản lớn về văn
hóa và giáo dục'
Nguyễn
Quang DuyGửi bài cho BBC News Tiếng Việt từ Úc
·
4 giờ trước
·
Chia
sẻ
Việt
Nam Cộng Hòa thành lập ngày 26/10/1955, đang
lúc chiến tranh nên quốc sách bảo vệ tự do được ưu
tiên, nhưng không phải vì thế mà
quên lãng mục đích xây dựng một xã hội dựa trên triết lý nhân bản, khai phóng và dân tộc.
Lời mở đầu Hiến
Pháp 1956 ghi rõ: "…dân tộc ta sẵn
sàng tiếp nhận các trào lưu tư tưởng
tiến bộ để
hoàn thành sứ mạng trước đấng Tạo hóa và trước nhân loại là
xây dựng một nền văn minh và nhân bản bảo vệ
phát triển con người toàn diện."
Còn Điều 11
của Hiến
pháp 1967 ghi rõ "Văn hóa giáo dục phải được đặt
vào hàng quốc sách trên căn bản dân
tộc,
khoa học và nhân bản."
Con
người làm gốc
Việt
Nam Cộng Hòa nhìn nhận mọi người đều có
quyền và
có bổn phận như nhau, không ai được sử dụng
người
khác làm phương tiện hay công cụ phục vụ cho
mục
tiêu cá nhân hay đảng phái.
Người miền
Nam tin rằng giới lãnh đạo cũng là con người nên đều mắc phải những
sai lầm, vì thế cần xây dựng một thể chế đa nguyên, đa đảng đối lập, với luật pháp chặt chẽ để kiểm soát quyền lực của tầng lớp lãnh đạo.
Việt
Nam Cộng Hòa nhìn nhận sự
khác biệt giữa người và người, ngăn cấm việc kỳ thị giàu nghèo, địa phương,
tôn giáo, sắc tộc, trình độ học vấn hay kỳ thị dựa trên lý lịch, trên chính kiến, mọi người đều có
cơ hội
bình đẳng.
Mọi
chiến lược,
chính sách, chủ trương, hành động quốc gia đều phải phù hợp với nhân sinh quan về con người, với mục đích
phục vụ con
người,
quan tâm tới quyền lợi và hạnh phúc của con người.
Ngoài
việc
xây dựng thành công nền giáo dục
nhân bản, mọi sinh hoạt tôn giáo, sắc tộc, hướng đạo, văn
hóa, văn nghệ, nghệ thuật, dân sự đều được đối xử một cách công bằng không thiên vị.
Chính
quyền miền
Nam nhìn nhận và bảo vệ quyền con người, quyền dân sự được ghi trong bản Tuyên Ngôn Quốc Tế
nhân quyền.
Trong
hoàn cảnh chiến tranh, gia đình những
người
theo cộng sản vẫn được đối xử một cách công bằng như mọi
công dân khác, được pháp luật bảo vệ, được quyền bầu cử, quyền gia nhập quân đội bảo vệ đất nước, quyền tham gia chính trị, được
làm ăn buôn bán, con em họ được đến trường
như mọi trẻ em
khác tại miền Nam.
Từ năm
1962, chương trình Hồi chánh giúp trên 200 ngàn cán binh cộng sản
buông súng quay về tạo dựng cuộc sống mới trong cộng đồng dân tộc.
Dân
tộc làm nền tảng
Tinh
thần
dân tộc được hình thành và phát triển theo giòng lịch sử, tạo
tình đoàn kết, gắn bó dân tộc và phát triển quốc
gia.
Trong
thời
bình thúc đẩy người dân đóng góp phát triển kinh tế, xã
hội, văn
hóa, nghệ thuật, nâng cao dân trí. Vào thời chiến
giúp toàn dân đoàn kết đánh đuổi ngoại xâm.
Việt
Nam Cộng Hòa luôn đề cao các giá trị lịch sử dân
tộc, độc lập, tự chủ,
ngôn ngữ, nghệ thuật, văn hóa. Ngay từ tấm bé
trẻ em
miền
Nam được dạy yêu nước thương nòi.
Người miền
Nam luôn tôn trọng các giá trị đặc
thù, các truyền thống tốt đẹp của dân tộc trong mọi sinh hoạt gia đình, nghề nghiệp, sắc tộc, địa phương và đất nước.
Chính
phủ miền
Nam chủ trương bảo tồn và phát huy những tinh hoa, những
truyền thống tốt đẹp của văn hóa dân tộc, để
không bị mất đi hay bị đồng hóa với văn hóa nước ngoài.
Người miền
Nam giữ gìn văn hóa dân tộc nhưng
luôn cởi mở, cầu tiến, học hỏi, gạn lọc điều hay cái đẹp của văn hóa dân tộc khác.
Tự do để tiến bộ
Việt
Nam Cộng Hòa lấy triết lý khai phóng làm giường cột thăng
tiến, mọi người được tự do
mở rộng tầm
nhìn, tự do trau dồi năng khiếu, tự do ngôn luận, tự do
quyết định
cho chính mình, tự do tìm ra sự thật,
ra điều
hay, lẽ phải, tìm đến chân, thiện, mỹ.
Ngay
từ nhỏ trẻ em
miền
Nam đã được giáo dục tự do, được khuyến khích mở rộng tầm nhìn tiếp nhận những tư tưởng và kiến thức tân tiến trên thế giới.
Nhờ vậy xã
hội miền
Nam đào tạo được những công dân tự do, sẵn
sàng nhận trách nhiệm, tôn trọng
luật
pháp, biết xây dựng kinh tế, phát triển xã hội, đón nhận văn minh thế giới và tích cực đóng
góp vào sự thăng tiến nhân loại.
Miền
Nam đã xây dựng một hiến pháp và một thể chế dân
chủ tam
quyền
phân lập rõ ràng.
Nền Cộng
Hòa tại miền Nam có thể được
xem là một nền dân chủ hiến định và pháp trị tiên tiến
vào bậc nhất trong khu vực Á châu thời ấy.
Nền tảng
triết lý Việt Nam Cộng
Hòa
Tổng hợp ba
tinh thần nhân bản, khai phóng và dân tộc tạo
thành triết lý xây dựng Việt Nam Cộng Hòa, một quốc gia vừa giành được độc lập, phải đối đầu với chiến tranh và chỉ trong vòng 20 năm đã
xây dựng được nền tảng vững chắc.
Một quốc
gia với kinh tế tự do, y tế đại chúng, người cày có ruộng,
báo chí tự do, tôn giáo, văn học, văn
nghệ,
nghệ thuật
phát triển tự do, và một nền dân chủ hiến định, pháp trị với
tam quyền phân lập rõ ràng.
Một xã
hội
dân sự với nhiều hội đoàn dân sự, gồm các tổ chức tôn giáo, nghiệp đoàn,
hướng đạo, đồng hương,
tương
trợ, từ
thiện, nghiên cứu, các câu lạc bộ, đã được
hình thành tại miền Nam.
Đặc biệt, nền
giáo dục dựa trên nhân bản, khai phóng và dân tộc, đã đào tạo được những
thế hệ
công dân tốt cho miền Nam, cho Việt Nam và cho nhân loại.
Văn
hóa Việt Nam Cộng
Hòa ở hải
ngoại
Con
người
làm gốc, dân tộc làm nền, tự do để tiến bộ đã trở thành nền tảng văn hóa Việt Nam Cộng Hòa, được bảo tồn và được truyền đạt đến các thế hệ Việt Nam ngày nay.
Văn
hóa thể hiện qua cách sống cách suy nghĩ. Người Việt
Nam Cộng Hòa sống, suy nghĩ và hướng về tương
lai hoàn toàn khác với người cộng sản.
Sau
20 năm chia cắt lấy thời điểm 30/4/1975 làm mốc, miền Bắc đã trở
thành một bản sao của cộng sản Trung Hoa.
Xem
lại
phim ảnh cách ăn mặc, cách phục sức, cách sống, cách giáo dục, xem lại
sách báo, lại văn thơ, lại âm nhạc, lại tranh ảnh miền Bắc bạn sẽ dễ dàng nhận ra điều này.
Ở hải
ngoại,
44 năm qua người Việt Nam Cộng Hòa vừa bảo vệ cộng đồng, bảo tồn văn hóa, vừa hỗ trợ quốc nội đấu tranh cho tự do và vẹn
toàn lãnh thổ.
Ở những nơi đông
người Việt
sinh sống nhiều hội đoàn dân sự được thành lập, có trường dạy tiếng Việt, có sách giáo khoa soạn theo chương
trình trước 1975, có tổ chức những
buổi lễ ghi
ơn
các anh hùng dân tộc, tổ chức Tết, Tết Trung Thu cho trẻ em.
Mỗi
gia đình đều cố gắng gìn giữ tiếng Việt cho con em, duy trì những sinh hoạt
gia đình và cộng đồng, vừa giảng giải cho con em truyền thống
dân tộc, vừa nhắc nhở con em lý do phải bỏ nước ra
đi.
Nhiều
ban nhạc, ban kịch, ban cải lương, câu lạc bộ văn học nghệ thuật và cả điện ảnh cũng được hình thành ở khắp nơi.
Truyền
thanh, truyền hình và báo chí là những phương
tiện phục vụ cộng đồng
có mặt ở mọi nơi.
Nhiều nơi
còn xây dựng đền thờ Quốc Tổ, đền thờ và tượng đài các anh hùng dân tộc, viện bảo
tàng, chùa, nhà thờ, võ đường, trung tâm sinh hoạt cộng đồng.
Phục hồi những
gì từ quá khứ ra sao đây?
Ở
trong nước, người còn nhớ Việt Nam Cộng Hòa vẫn âm thầm gìn giữ và truyền bá cho thế hệ tiếp nối nền văn
hóa nhân bản, khai phóng và dân tộc.
Theo
tôi, sức sống của văn hóa Việt Nam Cộng Hòa vô cùng mãnh liệt.
Dù bị
chính quyền hiện nay cấm âm nhạc, văn học, nghệ thuật, cách sống tại Việt Nam ngày nay được phục hồi mạnh mẽ.
Phong
trào thoát Trung chính là nỗ lực đẩy
lùi tỳ vết văn hóa Trung Quốc cộng sản đưa
vào Bắc Việt Nam từ giai đoạn 1950-54 còn tồn đọng tại Việt
Nam.
Ngay
cả nhiều người cộng sản miền
Nam trong tiềm thức vẫn chưa quên một xã hội miền Nam đầy nhân bản, khai phóng và dân tộc.
Trước Quốc Hội cộng sản,
12/9/2018, bà chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân phải thừa nhận kiến thức về sử ký
và địa lý
nước
nhà, bà học từ thời Việt Nam Cộng Hòa nay vẫn nhớ
không quên điều gì.
Bà
Ngân biểu lộ lòng luyến tiếc vì giờ đây trẻ em học hành khổ sở, nhưng sử ký và địa lý nước nhà hầu hết đều không biết.
Triết lý
nhân bản, khai phóng và dân tộc ngày nay được
nhiều người miền Bắc biết đến,
nhất là
giới trẻ Việt
Nam những người đang tìm kiếm một con đường khác với cộng sản chủ nghĩa đã bị nhân loại đào thải.
Tự do
và dân chủ chỉ là điều kiện cần, mục đích và triết lý sống của dân tộc là điều kiện đủ để phục hồi Việt Nam.
Mục đích
và triết lý sống giúp mỗi dân tộc biết đang ở đâu, đang làm gì, đang sống
như thế nào,
sẽ đi về đâu, đi
cách nào và làm sao để đạt được mục tiêu tối thượng trong hoàn cảnh và khả năng
có được.
Tôi
tin rằng mục đích, triết lý và văn hóa xây dựng xã hội thời Việt
Nam Cộng Hòa đã thích hợp và thành công ở miền
Nam, cũng sẽ thích hợp với cả nước một ngày trong tương lai.
Nhân
bản,
khai phóng và dân tộc sẽ trở thành mục đích, triết lý và văn hóa chung cho toàn dân tộc làm nền tảng đưa đất nước đi
lên theo kịp đà tiến bộ và văn minh nhân loại.
Bài
thể hiện
quan điểm
riêng của ông Nguyễn Quang
Duy từ Melbourne, Australia
__._,_.___