Siêu thị đầu tiên ở miền Nam nước Việt.

 From: van tran < 

Subject: Siêu thị đầu tiên ở miền Nam nước Việt.

Siêu thị đầu tiên ở miền Nam nước  Việt.           Siêu thị Nguyễn Du, khu siêu thị đầu tiên ở Sài Gòn, và có  thể nói là toàn cõi miền Nam  nước Việt mở cửa năm 1967,  mang đến cho nhiều gia đình công tư chức ở Sài Gòn  những tiện lợi trong chuyện mua sắm mà trước đó không hề có. Nữ Tài tử Điện ảnh Kiều Chinh đến mua hàng tại siêu thị Nguyễn Du trước 1975 -   Ảnh: Tư liệu.            Một dịp sát tết, tôi được đến siêu thị với anh trai, thấy nó giống một cửa  hàng cực lớn, máy lạnh mát rượi, và đầy những thứ hàng hóa lạ lẫm.  Khách mua hàng toàn những người lớn ăn bận lịch sự, nam với áo chemise  bỏ vào quần, những chàng trai lính chiến, và nhiều phụ nữ bận áo dài.  Do xe đẩy không có nhiều như bây giờ, khách mua hàng toát mồ hôi sắp  hàng tính tiền, tay lủ khủ hàng hóa trong những cái túi lưới.           Siêu thị Nguyễn Du được thiết lập ở góc đường Nguyễn Du và  Chu Mạnh Trinh, Sài Gòn (hai con đường này nay thuộc quận 1,  tên đường không thay đổi cho đến nay) do Tổng cuộc Tiếp tế thành lập.  Theo một số tài liệu, năm 1966, ông Trần Đỗ Cung, đứng đầu cơ quan trên  được giao nhiệm vụ quân bình thị trường. Ngoài việc cấp bách như giải quyết  những việc cần thiết cho đời sống người dân như nhập xe gắn máy, điều hòa  việc phân phối thịt heo, gạo, ông dự tính thiết lập tại xứ Việt mình các  Trung tâm bán lẻ để phục vụ đại chúng, nhất là những người có đồng lương  ổn định.           Đầu tháng 2.1967, một phái đoàn do ông Cung cử ra đã đến thăm chợ Mỹ  (Commissary) ở đường Hùng Vương, Chợ Lớn để quan sát hoạt động,  cùng cách tổ chức của cơ sở này. Sau đó một tuần, ông Trần Đỗ Cung cùng một  Chuyên viên Tài chính lên đường đi Philippines, theo lời mời của Tập đoàn siêu  thị Makati ở thủ đô Manila, để nghiên cứu về quản lý, kiểm soát, tổ chức,  và sản xuất thực phẩm. Họ còn tiếp tục đến Hồng Kông, Singapore để   quan sát  các siêu thị.  Sau đó, tổ chức đào tạo về cách vận hành siêu thị cho nhân viên, và tổ chức  một khu chợ Tết vào tháng 1.1967, vừa để phục vụ việc mua sắm Tết, vừa tổ  chức buôn bán theo hình thức mới để huấn luyện nhân viên của mình.           Theo hồi ký của ông Trần Đỗ Cung xuất bản tại Mỹ năm 2011, một Kiến  trúc sư người Đức tên Meier đã được thuê vẽ họa đồ xây cất siêu thị, phối hợp  với Công ty NCR về trang bị, thiết bị bên trong. Ngày 16.10.1967, siêu thị đầu tiên  ở xứ Việt chính thức ra đời, mở đầu một kỷ nguyên mới cho ngành bán lẻ.  Từ cửa vào, khách đi tay không vô siêu thị bằng một cửa quay, tự lấy một giỏ  xách, hay xe đẩy, rồi đi lựa chọn hàng đã ghi sẵn giá trên kệ. Chọn xong, họ  tính tiền ở các quầy thu ngân có máy tính tự động. Siêu thị này có 6 quầy thu  ngân ở cửa ra, trong đó có một “quầy hỏa tốc” dành cho những người mua ít  hàng. Còn có một lối ra cho người không mua hàng. Cách thức không khác gì  siêu thị ngày nay, nhưng khi nó được áp dụng cách nay gần 50 năm thì là một  sự ngạc nhiên và kỳ thú đối với khách mua hàng Sài Gòn. Trong hồi ký, tác giả  tả không khí lúc đó: “Siêu thị đã hoàn tất trên đường Nguyễn Du, có bãi đậu xe  rộng rãi. Ngày khai trương cả đoàn xe Honda, Mobylette, và Vespa rầm rập kéo  đến chở vợ con hí hửng bước vào ngôi chợ tối tân mới mở cửa, phục dịch khách  mua hàng một cách niềm nở và lịch sự !”.           Sau khi khai trương hơn một tháng, siêu thị Nguyễn Du tổ chức một sự  kiện đánh dấu sự thành công của mình. Khi người khách thứ 100.000 đến đây,  và đặt tay vào cửa quay, loa phóng thanh phát to: “Hoan nghênh công dân siêu  thị thứ 100.000, là anh Lê Văn Sâm...”. Anh được choàng băng kỷ niệm, và được  ông Quản đốc trao tặng giải thưởng trị giá 10.000 đồng.           Siêu thị Nguyễn Du nằm trên diện tích 30.000 m2, ở một khu phố còn vắng  vẻ không phù hợp cho việc buôn bán lắm, nhưng khi siêu thị được lập ra, số  khách hàng lui tới được đánh giá là “ngoài mức tưởng tượng”. Trung bình mỗi  ngày có khoảng 2.500 người đến mua sắm, và doanh thu mỗi ngày tối đa là 1,5  triệu đồng thời đó.           Trước khi siêu thị được thành lập, trong giới doanh thương Sài Gòn, tuy  rất nhanh nhạy với cái mới đã có nhiều ý kiến cho rằng:  đây là việc làm “không  tưởng”. Tuy nhiên, Tổng cuộc Tiếp tế với ý định sẽ thiết lập các chuỗi dây chuyền  siêu thị tư nhân đã không chùn bước. Sau khi siêu thị này hình thành ít lâu, họ  nhận được nhiều thư tán thưởng, và nhiều tư nhân tấp nập gửi đơn đến đề nghị  cộng tác thiết lập siêu thị tư nhân dưới hình thức này hay hình thức khác.  Đến tháng 12, đã có hai siêu thị tư nhân cỡ nhỏ là An Đông và Đoàn Thị Điểm  mở ra. Cái thứ ba ở Biên Hòa được trang bị để mở vào Tết Mậu Thân năm 1968. .           Siêu thị này và những siêu thị nhỏ khác ở Sài Gòn và các vùng lân cận  hoạt động đến 1975 thì chấm dứt. Sau đó là khoảng thời gian vắng bóng siêu  thị cho đến gần 20 năm sau mới xuất hiện trở lại (khoảng 1993). Đến nay nhiều  người vẫn cho rằng: siêu thị ở xứ Việt bắt đầu quá muộn, mà không biết nó đã  hình thành từ gần nửa thế kỷ nay, và đã được tổ chức hoạt động rất tốt không  khác gì các siêu thị bây giờ.           Những hình ảnh tư liệu về siêu thị Nguyễn Du - siêu thị đầu tiên ở Việt Nam:                              Đi trước cả Bangkok:           Sau khi siêu thị Nguyễn Du được thành lập không lâu, ông Cung được SMI (Viện Siêu thị - Super Marketing Institute) mời qua Bangkok (Thái Lan) gặp các nhà buôn Thái để trình bày kinh  nghiệm khi hình thành siêu thị đầu tiên này. Như vậy, dù đang trong hoàn cảnh chiến tranh đỏ lửa, Sài Gòn đã đi trước Bangkok, một thành phố lớn sống trong hòa bình về việc buôn bán lẻ qua hệ thống siêu thị. Những hình ảnh tư liệu về siêu thị Nguyễn Du - siêu thị đầu tiên ở xứ Việt.  (Trích từ Sài Gòn - Chuyện đời của phố phần 2 ). === Sài Gòn thời đó, ai mà không biết Saigon Departo là bị  chê “quê một cục” !. Saigon Departo là dãy nhà phía bên trái, góc ngã tư Tự Do - Thái Lập Thành (nay là Đồng Khởi- Đông Du)  - Ảnh: T.L.           Trên báo Xuân Chính Luận năm 1969, bài phóng sự của H.Thủy Ba bộ mặt  của Tết Sài Gòn có nêu: “Đi đến đường Tự Do mà không ghé Saigon Departo  thật là một thiếu sót. Trong dịp Tết đến, Saigon Departo được huy động toàn lực  để... vét túi khách hàng giàu sang” !. Khu bán đồ gốm sứ, sơn mài và quạt điện - Ảnh: T.L.           Tác giả viết tiếp: “Dân nghèo mà vô đây thì đúng là cảnh chim chích lạc  vào rừng. Các món nữ trang, mỹ phẩm, đến các đồ tiểu thủ công nghệ, chẳng  hạn như đèn trang hoàng, giá cũng phải ba bốn chục ngàn một món.  Dân nghèo  sức mấy mà sờ vào đó... Ít người tay xách nách mang vì có xe hơi  bên cạnh, mua gì là họ gọi tài xế tống ngay lên đó chở về nhà...”.           Nhiều người, nhất là giới phụ nữ, cố gắng đến Saigon Departo để xem  ít nhất một lần cho biết, nhân tiện ghé cửa hàng thực phẩm Pháp gần đó mua bơ  Bretel, hay cá mòi Sumaco, nước tương Maggi ăn với bánh mì cho bữa điểm tâm.           Sự hiện diện của loại hình Trung tâm Bách hóa Tổng hợp ở nước Việt có  thời gian không lâu, và do người Pháp lập nên. Nổi tiếng nhất miền Bắc là Gô đa  (tiếng Pháp là Godard) sang trọng bậc nhất thời Pháp thuộc, nay là Tràng Tiền  Plaza. Còn ở miền Nam, đó là Thương xá Tax. Tòa nhà bách hóa tổng hợp này  có lịch sử lâu đời, được bắt đầu từ những năm 80 của thế kỷ 19, lúc đầu mang  tên Les Grands Magazins Charner (GMC).           Năm 1967, song song với việc thành lập siêu thị đầu tiên ở miền Nam, và  có lẽ là của cả nước, một Trung tâm Bách hóa Tổng hợp đã được mở ra ở  Sài Gòn, cạnh tranh thu hút khách với Thương xá Tax. Điều cần lưu ý là Trung  tâm buôn bán này được vận hành khá bài bản, hiện đại không khác mấy hoạt  động của các Trung tâm Bách hóa Tổng hợp hiện nay. Đó là Trung tâm Bách  hóa Saigon Departo, thiết lập tại đường Tự Do, quận Nhứt (nay là đường Đồng  Khởi), trực thuộc Sài Gòn Đại bách hóa Thương xá. Khu bán đồ chơi và búp bê - Ảnh: T.L.           Departo là cái tên do người Nhật đặt ra, tương tự như Department Store  của Mỹ, Anh Quốc, nhưng quy mô nhỏ hơn. Saigon Departo mượn cái tên này  nói lên tính chất và quy mô của Trung tâm. Như tất cả các Trung tâm Bách hóa,  người dân đến đây có thể mua đủ loại vật dụng cho gia đình, đồ dùng hằng ngày,  trong bếp, văn phòng, vải vóc quần áo, đồ dùng đi du lịch ... mà không phải đi  đâu xa.           Sau khi xuất hiện không lâu, cái tên Departo ở Sài Gòn đã mang ý nghĩa  sành điệu. Không chỉ vì có bán nhiều đồ cao cấp, có cách bài trí hàng hóa tiện  lợi và đẹp mắt, phong cách phục vụ mới mẻ như một làn gió mới thổi vào đời  sống của người Sài Gòn thập niên 1960.           Việc đào tạo nhân viên ở đây tiến hành khá bài bản trong điều kiện đang  có chiến tranh là điều ít ai ngờ tới. Trước ngày 16.7.1967 là ngày chính thức mở  cửa, ban Giám đốc Trung tâm này dành thời gian hơn nửa năm đi nghiên cứu thị  trường, nghiên cứu các sản phẩm có thể kinh doanh. Họ lập một đoàn sang Nhật  Bản, Hồng Kông, và vài quốc gia châu Âu để học hỏi kinh nghiệm. Sau đó, việc  tuyển chọn nhân viên được tiến hành. Hơn 60 thiếu nữ bán hàng được tuyển  dụng từ cuối năm 1966, có trình độ học thức khá, nói được tiếng Anh, Pháp và  trình độ Trung học. Họ được ông Trần Thiện Ân, người của Bộ Kinh tế chính  quyền Sài Gòn, đào tạo trực tiếp. Ông Ân từng tốt nghiệp chuyên ngành  Department Store tại Mỹ, từng thực tập tại Trung tâm Bách hóa R.H.Macy tại  New York 4 năm, nên nhiều kinh nghiệm và bài bản. Ông huấn luyện nhân viên  từ lý thuyết đến thực hành về cách giao dịch, và cử chỉ niềm nở với khách, cách  bán hàng, gói hàng, giới thiệu hàng .....           Tuy chỉ có hai tầng, trệt và lầu chiếm 1.500 m2, Trung tâm có đủ các khu  vực bán hàng: khu vật dụng trong nhà, khu mỹ phẩm, và đồ mỹ nghệ, thực phẩm  công nghiệp như đồ hộp. Lầu hai bán vải vóc, quần áo trẻ em may sẵn, máy thu  thanh, máy vô tuyến truyền hình, đồ điện. Tầng này có khu giải trí cho trẻ em,  và khu vực giải khát có máy phát phim ca nhạc sử dụng đồng jeton bỏ vào lổ,  để chọn phim. Hàng hóa ở đây 70% là hàng  ngoại quốc, và 30% hàng trong  nước. Với cơ cấu hàng hóa đó, khách mua hàng là giới khá giả ở Sài Gòn và  người ngoại quốc. Các dịp lễ Tết, cửa hàng rất đông khách. . Khu bán đồ gia dụng và khu giải trí cho thiếu nhi - Ảnh: T.L.           Cùng với siêu thị Nguyễn Du và Thương xá Tax, Saigon Departo tạo nên bộ mặt thương nghiệp hiện đại của Sài Gòn cách nay gần nửa thế kỷ, sớm  thúc đẩy nền thương nghiệp mang tính cạnh tranh của người Sài Gòn và giúp  dân chúng quen với mô hình buôn bán hiện đại, tiện dụng của thế giới trong  điều kiện chiến tranh không dễ gì ra ngoại quốc đi du lịch tìm hiểu cuộc sống  quốc tế.                              Phạm Công Luận ./.

--

__._,_.___

---

Posted by: <vneagle_1