‘Lá Thư Báo Tử Muộn Màng’

‘Lá Thư Báo Tử Muộn Màng’

Sài Gòn, những ngày cuối Tháng Tư, thời tiết khô nóng, nhiệt độ và nhịp sống đầy các vấn nạn có lúc vượt quá sự chịu đựng của con người. Cũng chính trong những ngày trung tuần Tháng Tư này, bà quả phụ cố thiếu tá binh chủng Nhảy Dù quân lực VNCH, bà Nguyễn Thị Hồng, lại rơi vào cơm trầm cảm nặng nề.

Sĩ quan Dù Ðặng Ðình Tựu và người yêu Nguyễn Thị Hồng. (Hình: Gia đình cung cấp)

Người con gái út của cố Thiếu Tá Ðặng Ðình Tựu, cô Ðặng Nguyễn Uyên Quỳnh, sinh năm 1973, kể: “Khi biết tin ba mất, mẹ phát bệnh trầm cảm và mất ngủ suốt từ đó đến bây giờ. Còn khi chưa biết tin, mẹ vẫn đinh đinh ba còn sống, rằng ông chỉ mất tích hay đi tù cải tạo thôi và có ngày ông sẽ về với gia đình.”

Trớ trêu thay, tin tức về người sĩ quan binh chủng Nhảy Dù VNCH làm tròn phận sự với tổ quốc chỉ được đến từ một bài báo, được viết bởi một đồng đội đang định cư ở Hoa Kỳ. Bài báo viết vào năm 1995, tựa đề “Lá Thư Báo Tử Muộn Màng,” như một cách báo tin cho bà Nguyễn Thị Hồng.

Từ khi tiếng súng của trận đánh cuối cùng ở phi trường Thành Sơn, Phan Rang, nơi Thiếu Tá Ðặng Ðình Tựu và đồng đội nằm lại với những ngọn đồi khô cằn sỏi đá, phải 20 năm sau biến cố 1975, người vợ và hai đứa con gái bé nhỏ của ông mới chính thức được biết chồng và cha mình đã hy sinh.

Bà quả phụ Nguyễn Thị Hồng trong những ngày Tháng Tư, 2016. (Hình: Trần Tiến Dũng/Người Việt)

Người quả phụ và giấc mơ

Trong căn nhà chung cư của cô con gái út nhìn ra hướng cầu Chữ Y, bà quả phụ Nguyễn Thị Hồng tiếp chúng tôi với nụ cười nhân hậu của một người chị lớn. Cảm xúc đầm ấm từ nụ cười của bà dường như có năng lực khiến chúng tôi, hai cô con gái và anh con rể út của bà, như được trở ngược lại quá khứ.

Bà Hồng, nói bằng giọng Bắc: “Năm 1965, tôi quen anh Tựu lúc còn là học sinh ở Quảng Ngãi. Anh ấy cũng là người Bắc di cư, sau đó chúng tôi lại có duyên gặp nhau ở Sài Gòn. Năm 1969 thì cưới. Là vợ quân nhân, anh ấy đi trận suốt, mỗi khi về phép thì về ở nhà bố mẹ tôi, chúng tôi nào đã có nhà riêng gì đâu.”

Những ngày đầu Tháng Tư 1975, bà không còn nhận được tin về chồng. Ôm con nhỏ trên tay bà lên xuống Bộ Tư Lệnh sư đoàn hỏi tin chồng nhưng không ai biết, nhưng chưa bao giờ bà tin chồng mình đã tử trận.

Niềm tin đó mãnh liệt tới mức vào những năm đầu khi Sài Gòn sống dưới chế độ chuyên chế và bao cấp kinh tế, ngày thường bà làm công nhân một hãng dược, ngày nghỉ bà cặm cụi đạp xe đạp xuống tận Long An để mua bán trong cảnh giấu giếm từng ký gạo để có thêm ít tiền nuôi con. Có khi bị xét bắt hết sạch vốn, bà ngồi khóc một mình, rồi bà lại chắt chiu từng đồng lương công nhân để có vốn mà tiếp tục đạp xe mua “gạo lậu” nuôi con. Những năm tháng khắc nghiệt ấy, dù bà con họ hàng có gợi ý nhưng chưa bao giờ bà nghĩ mình sẽ bước thêm bước nữa để có người đỡ đần.

Bà Nguyễn Thị Hồng và cô con gái út, Ðặng Nguyễn Uyên Quỳnh. (Hình: Trần Tiến Dũng/Người Việt)

Ðột nhiên bà hướng về chúng tôi, nói như người mộng du: “Tôi còn giữ tờ báo ấy đấy, bao năm thì tôi không nhớ, nhưng tôi còn giữ bài báo ấy đấy.”

Theo lời cô con gái út, từ ngày nhận được bài báo với sự xác nhận của đồng đội về cái chết của Thiếu Tá Ðặng Ðình Tựu, đêm nào bà Hồng cũng khóc. Sự rõ ràng về cái chết của chồng, có lẽ không phải để cuộc đời bà lật sang trang khác mà khiến bà sống lại những tháng ngày hạnh phúc cũ.

Bà Hồng kể bằng giọng nghẹn ngào: “Trước đấy tôi không nằm mơ thấy anh, nhưng từ ngày đọc bài báo, đêm nào tôi cũng mơ thấy anh về. Anh vẫn mặc đồ lính, anh nói với tôi, anh còn bận hành quân chưa về được, hôn con giúp anh. Rồi anh đi. Ðêm nào tôi cũng thấy cùng giấc mơ ấy.”

Lúc bà Hồng kể, chúng tôi nhìn thấy hai bàn tay gầy guộc của bà run rẩy. Cô Quỳnh, cô con gái út của bà Hồng, không giấu được xúc động, nói với mẹ. “Mẹ ơi! Con chưa bao giờ biết mặt bố, con thèm được gọi một tiếng bố biết bao nhiêu!”

Bản sao tờ báo in ở Hoa Kỳ năm 1995, do đồng đội của Thiếu Tá Ðặng Ðình Tựu viết như một cách báo tin cho bà Hồng biết rằng chồng đã hy sinh. (Hình: Trần Tiến Dũng/Người Việt)

Nhờ một chân công nhân mà gia đình neo đơn của bà Hồng có được căn nhà 20 mét vuông để đùm bọc nhau tồn tại.

Cô Quỳnh kể, lúc đi học, trong lý lịch học sinh cô khai là bố mất tích và luôn được sự đồng cảm của thầy cô. Lớn lên nghe mẹ và họ hàng kể về bố và tìm hiểu thêm về binh nghiệp của bố, cô rất tự hào về bố mình.

Những thế hệ thanh niên miền Nam sau chiến tranh có thể do sợ hãi và bị tuyên truyền nên những thập niên đầu sau biến cố 1975 họ có phần nào đó mặc cảm, nhưng cái thời ấy đã qua rồi, lý tưởng Tự Do và chính nghĩa Quốc Gia mà những người thân yêu họ phụng sự lại trao cho họ điểm tựa và đức tin.

Khi chúng tôi tạm biệt bà quả phụ của cố Thiếu Tá Ðặng Ðình Tựu thì được biết hàng năm gia đình lấy ngày 16 Tháng Tư làm ngày giỗ ông.

Hơn 40 năm sau chiến tranh, luôn có những ngày giỗ các tử sĩ VNCH trong các gia đình để kính tưởng các anh linh. Không ai lại đi so sánh hơn kém nỗi buồn đau ngay trong thời chiến tranh hay nỗi buồn đau kéo dài suốt thời hậu chiến. Nhưng người ta có thể biết chắc một điều là tình yêu và nghị lực từ nỗi đau mất người thân của các gia đình VNCH đang sống trong nước cứ lớn dần mỗi lần làm giỗ và đó là cách giữ cho người sống hôm nay ký ức về người thân và lý tưởng họ phụng sự, và cây cầu ký ức đó sẽ không bao giờ gãy trong ánh sáng của sự thật lịch sử.

Liên lạc tòa soạn: Editors@nguoi-viet.com

---

Cái Am Ở Thôn Núi Ngỗng

Nhóm thiện nguyện Nhảy Dù VNCH (thực hiện)

Sau nhiều năm tìm kiếm và dò hỏi, kể cả nhờ nhiều anh em ở địa phương tỉnh Ninh Thuận, kẻ bỏ công, người bỏ của, giúp đỡ tìm kiếm hộ, hôm nay, ngày 17 Tháng Ba, 2013, chúng tôi gồm:

Chị Xa (Vợ anh Tr/Tá Trần Văn Sơn - Lữ Ðoàn Phó LÐ2ND)

Anh Nhân TÐ3PB/ND (em vợ anh Th/Tá Ðặng Ðình Tựu - Sĩ quan Ban 3 TÐ1PB/ND)

Anh Cho, đại diện gia đình anh Ð/Úy Ngô Văn Khiêm, Pháo Ðội Trưởng PÐ A1- TÐ1PB/ND

và Nhóm Thiện Nguyện Mũ Ðỏ.

Chúng tôi đã đến thôn Núi Ngỗng, xã Ninh Sơn, tỉnh Ninh Thuận trong ngày trên. Nơi đây ngày xưa là sân tập bắn của Ðịa Phương Quân/Nghĩa Quân thuộc Tiểu Khu Ninh Thuận.

Lần mò theo hướng dẫn của một em người Thượng, ngày đấy em 14 tuổi (năm nay đã 52 tuổi), em kể lại: Chính em chứng kiến 2 xe tải nhà binh của phi trường chở những hòm gỗ trong đó đựng xương cốt của những người đã chết ở phi trường Thành Sơn vào ngày 16 tháng 4, 1975. Những anh em này đã được chôn tại chỗ nhưng không biết vì lý do nào đó họ lại đào lên, dùng những thùng gỗ đạn pháo binh và những thùng sắt đựng tất cả những xương cốt nhặt được của những anh em đã hy sinh và họ dùng 2 xe nhà binh chở ra chôn trở lại tại chân Núi Ngỗng (theo lời em Thượng thuật lại) hiện là nơi chúng tôi đang đứng.

Trước mặt chúng tôi là một bãi đất trống dưới chân Núi Ngỗng, khoảng 80 mét vuông. Theo em người Thượng chỉ: Ðây là nơi chôn những hòm gỗ và thùng đạn đó! Em quả quyết rằng: Hàng ngày em thả dê trừu vào chân núi này nên em rất rõ địa điểm nơi đây, không sao lầm lẫn được.

Ðúng vào lúc 9 giờ sáng ngày 17 Tháng Ba, 2013, sau khi chúng tôi và ông thầy cúng thắp nhang khấn vái Thổ Thần, Thổ Ðịa, vong hồn 3 anh và các anh em đã bỏ mình tại phi trường Thành Sơn và cũng nhờ em người Thượng khấn vái tiếng Chàm, chúng tôi cũng cầu mong là tất cả những lời khấn vái của anh em đều hữu hiệu và linh ứng.

Khi bổ những nhát cuốc xuống chỗ em người Thượng đã đánh dấu từ trước khoảng 30 cm thì lộ ra một hòm gỗ đúng như em người Thượng đã tả và nói từ trước. Chúng tôi cào lớp mặt đất và dỡ nắp thùng đạn ra (thùng đạn gỗ đã mục nát) thì nhiều lớp xương cốt đã phân hủy không cầm lên được, tuy nhiên tóc vẫn còn nhiều.

Ðến đây thì ông thầy cúng khuyên chúng tôi nên đậy nắp thùng đạn và lấp đất lại. Và chúng tôi bây giờ khẳng định và chắc chắn rằng dưới chân chúng tôi đang đứng là nơi chôn vùi xương cốt của tất cả những anh em đã bỏ mình tại phi trường Thành Sơn, Tháp Chàm, Phan Rang.

Ông thầy cúng nói rằng các anh muốn làm gì thì cũng phải chờ đến ngày Thanh Minh (24 Tháng Hai Âm Lịch) mới tiếp tục được.

Sau khi hội ý cùng 3 gia đình và theo lời chỉ dẫn của ông thầy cúng, chúng tôi dự định đúng vào ngày Thanh Minh nói trên sẽ lập một cái Trang cùng Bia Tưởng Niệm để các anh sau này có nơi trú nắng trú mưa vì nhiều anh em quá không thể lấy cốt được, hơn nữa cho đến bây giờ cũng không còn biết là của ai. Và cũng để cho thân nhân những người đã mất và những người còn lại biết rằng: Nơi đây là nơi an nghỉ của những anh em đã anh dũng hy sinh tại phi trường Thành Sơn, Tháp Chàm, Phan Rang, đã được chôn cất tại nơi đây.

Trong công việc này nhiều năm nay chúng tôi đã cố gắng hết sức và tự lo chi phí lấy mới được kết quả như ngày hôm nay. Mọi thắc mắc hoặc những chi tiết cần thiết thêm, xin liên lạc với CÀ TẼM: số phone xxxxxx 3011.

Ðể thực hiện theo dự tính như kế hoạch đã dự định trước đây, vào ngày 8 Tháng Tư, 2013, chúng tôi xây dựng một cái am và đặt một tấm bia tại thôn Núi Ngỗng, xã Ninh Sơn, Ninh Thuận, ghi tên những anh em đã bỏ mình trong cuộc chiến tại phi trường Thành Sơn, Tháp Chàm, Phan Rang, trước hết để anh em tử trận có nơi trú nắng trú mưa, sau nữa để thân nhân của anh em tử trận biết nơi chôn cất sau này hằng năm còn thăm viếng và nhang khói vì nhiều người quá không thể nào lấy cốt được.

Như vậy xin thông báo: Ðây là nơi an nghỉ của 3 anh:

Trần Văn Sơn (Tr/Tá - Lữ Ðoàn Phó/LÐ2ND)

Ðặng Ðình Tựu (Th/Tá - Sĩ quan Ban 3/TÐ1PB/ND)

Ngô Văn Khiêm (Ð/Úy - Pháo Ðội Trưởng/TÐ1PB/ND),

cùng nhiều anh em đã bỏ mình tại phi trường Thành Sơn, Tháp Chàm (phần đông là Mũ Ðỏ) đã được an táng tại đây.

---

--

__._,_.___