On Sunday, January 11, 2015 2:28 AM, Dong Ba <> wrote:
ĐỌC BÀI :
“VỀ
CUỐN SÁCH LỊCH SỬ VIỆT NAM
ĐƯỢC
CHO LÀ KIỆT TÁC SỬ HỌC”
TS. Phạm Trọng Chánh
Nhân đọc bài
: Về cuốn sách được cho là kiệt tác sử học của ông Tiến Anh Hồng Quang đăng
trên Nhân Dân Điện tử thứ năm 27-11-2014. Bài viết có nhiều hiểu lầm; Giáo
sư Lê Thành Khôi nay đã lớn tuổi 93 tuổi, chẳng phải bận rộn với bài viết nhỏ
mọn này, là môn sinh Giáo sư Lê Thành Khôi tôi xin thay mặt Giáo sư trả lời
các điểm thắc mắc của ông Tiến Anh Hồng Quang.
Sách
Lịch sử Việt Nam, tác giả Lê Thành Khôi
Mở đầu bài viết : « Vừa qua cuốn sách Lịch sử Việt Nam
của tác giả người Pháp gốc Việt », đọc câu này tôi không khỏi bật cười, tôi
nhớ năm 1977 khi đặt chân xuống Hà Nội gặp các em bé mũi chảy lòng thòng xúm
quanh : « Lại xem ông Liên Xô chúng bay ơi ». Tôi cố gắng thanh minh : « Chú
là người Việt Nam, chú không phải Liên Xô đâu ? » , các em bé nhất định không
tin : « Bây ơi, ông Liên Xô nói tiếng Việt giỏi quá » tôi nghĩ trong đám trẻ
em này chắc có Tiến Anh Hồng Quang đây. Tôi hiểu trong đầu các em, hể béo
tốt, vui vẻ, ăn mặc khác người trong nước chỉ có thể là người Liên Xô chứ
không thể nào là người Việt Nam, và không có nước nào khác ngoài nước Liên
Xô. Các em không tưởng tượng ở nước ngoài vẫn có những tổ chức người Việt
luôn luôn hướng về quê hương, tranh đấu cho quê hương. Có những người Việt
viết về Việt Nam, viết tiếng Việt tiếng Pháp, nghiên cứu về Việt Nam, đi
thuyết giảng khắp thế giới về Lịch Sử Việt Nam, Âm Nhạc Việt Nam, Văn hóa
Việt Nam ngoài việc dạy đại học, sinh sống nơi xứ người. Người Việt Nam vẫn có mái ấm gia đình người
Việt, con cái nói hai, ba thứ tiếng : tiếng Tây lẫn tiếng Việt ; vẫn đi chợ,
đi chùa Việt Nam, ăn nước mắm, có bạn bè Việt Nam. Những tổ chức Việt Nam có
từ thời Hội Đồng Bào thân ái của Cụ Phan Chu Trinh, cụ Hồ. Đối với người Việt
tại Pháp, Tây chỉ là Tây giấy, bảo tôi là người Pháp gốc Việt là một sự nhục
mạ, khinh khi không bằng.
Cụ Hồ sống mấy mươi năm tại Pháp có là người Pháp gốc
Việt không nhỉ ? Có chuyện cười bảo rằng : Người Việt Nam ở Pháp khác người
Việt Nam ở Mỹ chổ khi hỏi : Anh có phải người Việt Nam ? Người Việt Nam tại
Mỹ hãnh diện « I ‘m Américain » và sẽ nói tìếng Mỹ, không thèm nói tiếng Việt với bạn . Người Việt
Nam tại Pháp, dù ở Pháp 40, 50 năm, con cái là kỹ sư, bác sĩ chiếm địa vị
quan trọng trong xã hội, dù có dâu đầm, rể Tây, cháu lai hai dòng máu ; nghe
bảo mình là người Pháp gốc Việt, thì nối khùng như ai chửi cha mình. Bây giờ thì tôi cười vì nhớ rằng ngày xưa
tôi qua Pháp gặp các cụ lính thợ thời Đệ Nhị Thế Chiến, từng qua cái cảnh
đang đi cày giữa đồng bị Tây bố ráp bắt đi lính sang Tây, thời sau trận Điện
Biên Phủ, Tây không thèm bán bánh mì cho ăn, mắng chửi « thằng an nam mít », bảo các cụ là Tây các cụ giận
lắm.
Việc đánh giá tác phẩm là một kiệt tác sử học không do
tác giả, cũng không do một phóng viên tầm thường nào xưng tụng, mà do những
nhà sử học , Việt Nam học uy tín trong và ngoài nước đánh giá : như Giáo Sư
Phan Huy Lê, Gs Nguyễn Tài Cẩn, Gs Nguyễn Huệ Chi, Gs Phan Đình Diệu, nhà văn
Nguyên Ngọc, Giáo sư Georges Condominas, Gs Charles Fourniau, Gs Pierre
Brocheux, Gs Philippe Langlet, Gs John Balaban, Giáo sư Trần Văn Khê, Gs Cao
Huy Thuần, Gs Trịnh Văn Thảo vv… ; với nhiều bài viết trong quyển Từ Đông
Sang Tây nhà xuất bản Đà Nẳng 2005, quyển sách các nhà Việt Nam Học trên thế
giới viết tặng Giáo sư Lê Thành Khôi nhân dịp mừng thọ Giáo sư 80 tuổi. Và
trong nước cũng đánh giá cao toàn bộ công trình hơn 40 tác phẩm đồ sộ và hàng
trăm bài viết Giáo Sư Lê Thành Khôi bằng Giải thưởng Phan Châu Trinh, do đích
thân Nguyên Phó Chủ Tịch nước Việt Nam Nguyễn Thị Bình đến tận nhà Giáo sư Lê
Thành Khôi tại Pháp trao tặng.
Việc đánh giá một tác phẩm không do chính trị mà là
phương pháp nghiên cứu khoa học, nghiêm túc. Hai quyển sử Giáo sư Lê Thành
Khôi ấn hành từ năm 1955 và 1985, cho đến nay vẫn là quyển sách cần thiết,
tin cậy cho những nhà nghiên cứu về Việt Nam trên thế giới chưa có quyển sách
nào vượt qua thay thế được. Các tác phẩm trên là một kiệt tác vì tác giả có
một kiến thức sâu rộng, công phu đa ngành từ lịch sử, luật học đến kinh tế, giáo
dục, văn chương ; nắm vững các ngôn ngữ từ tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Việt,
chữ Hán… ít người Việt Nam nào có được. Giáo sư Đại Học, Khoa Trưởng tại một
đại học danh tiếng nhất nước Pháp. Người sáng lập ra ngành Kinh tế Giáo Dục,
một bộ môn mới. Cố vấn cho tổ chức Liên Hiệp Quốc về Khoa Học Giáo Dục Văn
Hóa, và nhiều tổ chức quốc tế khác, từng là thượng khách cho 43 quốc gia trên
thế giới để cố vấn giúp đỡ về tổ chức giáo dục. Nếu ông Tiến Anh Hồng Quang
tài giỏi hơn các vị này muốn đánh giá lại thì hãy chứng tỏ tài năng của mình
bằng những công trình nghiên cứu, bằng những sự nghiệp tên tuổi trong đại
học, bằng phản biện khoa học nghiêm túc, nếu không chỉ làm trò cười. Muốn hiểu một bài toán lớp 12 phải có
trình độ lớp 12, nếu chỉ có trình độ lớp 5 thì đọc cũng như vịt nghe sấm. Đối
với Giáo sư Lê Thành Khôi thì hàng bậc thầy trong các đại học phải kính phục,
chẳng ai dám một lời vô lễ.
Làm phóng viên viết bài cho báo Nhân Dân, một cơ quan
ngôn luận tầm vóc, viết mà không nghiên cứu kỹ đối tượng viết phản bác là ai,
có công trạng gì với đất nước, viết như tuyên chiến với kẻ thù, tuyên chiến
với Phong trào Người Việt Nam tại Pháp, tôi cho là ngoài ý muốn của báo Nhân
Dân, chỉ là một hành động một phóng viên thiếu kinh nghiệm, non lòng trẻ dạ,
thiếu kiến thức, thiếu học tập, thiếu chuyên môn nghề nghiệp, ngược lại với
chuyện hòa hợp hòa giải dân tộc.
Tác phẩm Lịch Sử Việt Nam, Gs Lê Thành Khôi không sáng
tác tài liệu, mà tổng hợp tài liệu những người đi trước. Ví dụ đoạn viết về
các dân tộc thiểu số, Giáo sư tổng hợp những công trình nghiên cứu dân tộc
học từ thời Pháp thuộc đến các nghiên cứu ngày nay đến năm viết quyển sách.
Giáo sư Lê Thành Khôi năm 2013 tròn 90 tuổi, được trao
giải thưởng Phan Châu Trinh. Con trai ông là Lê Thành Nguyên (Nguyên Lê) hiện
đang là một nhạc sĩ jazz/ world music nổi tiếng thế giới,
link : http://vietnamnet.vn/vn/van-hoa/113467/gs-le-thanh-khoi-nhan-giai-thuong-phan-chau-trinh.html
Vài luận cứ ông Tiến Anh Hồng Quang bài
bác quyển Lịch Sử Việt Nam của GS Lê Thành Khôi
Ví dụ việc người Việt Nam gọi tên người Mèo,
người Trung Quốc gọi là Miêu, người Pháp gọi là Miaozi, người Mèo tự gọi họ
là người Hmong. Những đoạn viết rãi rác tổng hợp tài liệu từ các nhà Dân tộc
học F. Maspéro, F M Savina, J Cuisinier.. : Người Thái, người Mường ở thung
lũng đến độ cao 300 mét ; Người Mán ở độ cao 300 đến 900 mét. Ở cao hơn cả là
người Mèo ở trên độ cao đến 2000 mét… Có câu phương ngôn người Mèo : « Con cá
lội dưới nước, con chim bay trên không, người Mèo ở trên núi ». Người Mèo mang tên mèo vị họ khéo léo và giỏi leo
trèo. Họ có nguồn gốc từ Tứ Xuyên và Vân Nam Trung Quốc, họ đến miền
Bắc từ đầu thế kỷ 19, có những cuộc xung đột bạo động, xua đuổi giữa họ và
người Thái người Mán, do đó họ định cư trên núi cao trên 900 mét. Không thể
truy nguyên ai là người gọi đầu tiên, nhưng họ đến từ Trung Quốc. Họ thường ở
trên núi cao, đi bộ leo núi rất giỏi, người Trung Quốc thấy họ đi và leo trèo
giỏi như như con mèo, đó là một giả thuyết có lý để cắt nghĩa chữ người Mèo,
ông Tiến Anh Hồng Quang bác bỏ mà không đưa ra một cách cắt nghĩa nào khác
hợp lý thì không thể gọi các nhà dân tộc học và Giáo sư Lê Thành Khôi là sai.
Về nguồn gốc Hát Chèo, Giáo sư Lê Thành
Khôi dẫn từ công bố của Giáo sư Trần Văn Khê trong quyển La Musique
Vietnamienne Traditionelle - Presse Université de France Paris 1962, tr 27 nguyên là luận án Tiến sĩ
của Giáo sư Trần Văn Khê tại Paris. Vị quan Trịnh Trọng Tú sáng tác điệu Long
Ngâm, nhân đám tang vua Trần Nhân Tôn. Sách sử chép đám tang nhà vua dân
chúng thương khóc tràn vào cả cung điện không có lối đi, vị quan Trịnh Trọng
Tú phải chế ra điệu Long Ngâm vừa hát vừa gõ nhịp để dân chúng tránh ra, đi
theo, để quan tài nhà vua có lối đi ra. Nếu ông Tiến Anh Hồng Quang có tìm ra
được một thuyết gì mới bác bỏ được thuyết của Giáo sư Trần Văn Khê, thì cứ
công bố cho giới Nhạc Học biết ! Có thể Giáo sư Trần Văn Khê sai, nhưng việc
Giáo sư Lê Thành Khôi trích dẫn không có gì là làm tác phẩm mất giá trị. Con
người là sinh vật duy nhất biết chôn cất người chết và làm tang ma. Từ đám
tang là nguồn gốc các công trình văn hóa từ vật thể đến phi vật thể : từ Kim
Tự Tháp, đến Taj Mahal, đến lăng mộ nhà Tần, nhà Minh, đến lăng cụ Hồ. Truyện
thơ Homère có nguồn gốc từ truyền thống tang ma người Hy Lạp, khi có người
quyền quý chết, họ mướn du tử đến ca ngâm, họ thuật lại cuộc đời người chết
từ lúc sinh ra, người du tử ngâm nga thành vần điệu suốt ba ngày ba đêm.
Người lên đồng và người khóc mướn là những kịch sĩ đầu tiên của nhân loại. Do
sự lập lại mỗi lần cúng tế, họ cách điệu hóa những động tác thành nghi lễ,
lời khóc, lời phán thành vần điệu từ đó phát sinh ra những vở kịch. Vị được tôn thờ là thánh tổ một nghề hát,
không phải là người sáng tác toàn diện mà do sự góp công góp sức nhiều đời.
Họ chỉ là nghệ nhân ưu tú đầu tiên được biết. Ví dụ Cải Lương xuất phát từ
những buổi nhạc đờn ca tài tử, ca ra bộ, ông Sáu Lầu chỉ sáng tác ra bản Dạ
cổ hoài lang. Dần dà với sự đóng góp của rất nhiều người, từ thầy tuồng đến
đào, kép, anh hề… thu nhập cách trình diễn hát Bội, Hồ Quảng, Kịch nói.. mới
hình thành ra các gánh hát cải lương chuyên nghiệp.
Việc phê phán các truyện thơ Nôm thời Trịnh
Nguyễn. Giáo Sư Lê Thành Khôi cho rằng chỉ có Truyện Kiều là hoàn hảo và
các truyện khác như Thạch Sanh, Quan Âm Thị Kính, Phan Trần, Nhị Độ Mai… thô
thiển, vụng về bố cục lỏng lẽo nhưng hấp dẫn ở nội dung và trạng thái tinh
thần. Ông Tiến Anh Hồng Quang trích dẫn các nhà phê bình khác trong nước khen
ngợi các truyện trên, mà cho rằng Giáo sư Lê Thành Khôi là sai, để bác bỏ
quyển Lịch Sử Việt Nam. Nếu thật sự điều này có lý thì ai cũng yêu các truyện
trên như Truyện Kiều, cớ chi đằng thì say mê yêu thích, đằng thi lơi là. Là
nhà phê bình hay chấm điểm tác phẩm văn học, phải có lý do gì để bảo truyện
này giải nhất, truyện khác giải nhì, giải ba.. nếu truyện nào cũng giải nhất
thì là ba phải, khỏi cần chấm. Việc khen chê là việc mỗi cá nhân, người khen,
kẻ chê bao giờ cũng thế, nhưng việc khen chê của một người có trình độ chuyên
môn vẫn có sức nặng của nó, nếu không thì ai cũng có thể làm giám khảo chấm
thi được, việc khen chê không làm giảm giá trị một tác phẩm sử học.
Về chữ phong kiến, dịch từ chữ féodale của
Pháp. Phong kiến là chế độ nhà vua phong đất cho chư hầu, chư hầu cha truyền
con nối làm quan, dân trong vùng đất là nông nô, có quyền sinh sát trên mọi
người dân, chư hầu có lâu đài, có quân đội riêng, khi nhà vua cần thì chư hầu
làm tướng đánh trận giúp vua, chư hầu tốt thì nhân dân được nhờ, chư hầu tàn
bạo thì vơ vét bóc lột, cướp của, cướp gái đẹp về làm hầu thiếp riêng. Trong
gia đình chư hầu thường có một anh em đi tu, giữ chức cao trong giáo hội,
thành Giám Mục, Hồng Y hay Giáo Hoàng. Do đó các tranh chấp chính trị Tây
Phương thời Trung Cổ thường lẫn lộn với tranh chấp phe phái tôn giáo thậm chí
tàn sát nhau như giữa Tin Lành và Công Giáo, Giáo Hội Roma và Giáo Hội
Avignon. Thời Xuân Thu Chiến Quốc Trung Quốc có thể gọi là thời phong kiến.
Chế độ phong cho các quan lang các bản Mường có vài đặc tính phong kiến.
Nhưng đem chữ phong kiến áp đặt vào toàn thể xã hội Việt Nam ngày xưa thì
trật lất. Việt Nam nhà vua không phong đất cho chư hầu, các quan được tuyển
chọn qua ba kỳ thi Thi Hương, Thi Hội, Thi Đình. Các quan không cha truyền
con nối, nhà vua trực tiếp bổ nhiệm hay cách chức các quan, Phật Giáo, Khổng
Giáo không phải là có thần quyền như Thiên Chúa Giáo, không có chiến tranh
tôn giáo. Thượng thư Bộ Lại giúp vua việc tổ chức bổ nhiệm. Việc Bảo Đại bổ
nhiệm các Thủ Tướng không phải là cách tổ chức của nhà nước phong kiến. Gọi
Bảo Đại là phong kiến cũng trật lất.
Chế độ quân chủ là chế độ có vua, cha truyền con nối,
Quân chủ chuyên chế quyền hành nhà vua tuyệt đối. Nước ta thời kỳ Quân chủ
Phật giáo, khác biệt với thời kỳ Quân chủ Nho giáo. Ngày nay có Quân Chủ Đại
Nghị, có vua và Quốc Hội nắm quyền tại Anh và các nước. Marx có nói đến
Phương thức sản xuất Phương Đông, nhưng không hề nghiên cứu về phương Đông và
cũng không cho biết phương thức đó là gì ? Việc nhập cảng các khái niệm Tây
Phương vào Việt Nam mà không suy xét, gây ra những lầm lẫn nghiêm trọng. Ngày
nay trong nước dùng chữ thời kỳ Trung Đại để chỉ giai đoạn
lịch sử có vua cai trị cũng không đúng. Trung Đại dịch từ chữ Moyen Âge là
thời kỳ sau thời Cổ Đại và thời kỳ Phục Hưng. Thời Cổ Đại Âu Châu có nền văn
minh Hy Lạp, La Mã huy hoàng phát minh ra nền tảng đầu tiên Khoa Học, Y Học,
Toán Học, Triết Học, Kịch Nghệ.. Thành lập các Hàn Lâm Viện, Thượng Viện,
Trường Trung Học ( Lycée)… hình thành các khái niệm Dân Chủ, Tự Do... Bước sang thời Trung Cổ, Âu Châu đi thụt lùi chỉ lấy
Thánh Kinh đạo Thiên Chúa làm sách duy nhất, quyền lực Giáo Hội, Giáo Hoàng
độc tôn, các Hồng Y cai trị nước. Bước sang thời đại Phục Hưng, họ trở lại
với nền văn minh Hy-La, phục hồi các sách vở, giá trị thời Cổ Đại và phát
triển thành một nền văn minh rực rỡ.
Thời các vua Lý Trần, Lê, Nguyễn chẳng ăn nhập gì với
Trung Đại Tây Phương cả. Việt Nam không có thời Cổ Đại Văn Minh cũng không có
thời Phục Hưng, thì Trung Đại ở chổ nào ? Việt Nam tam giáo đồng nguyên, ngay
cả thời Lý, Trần, Phật Giáo cũng không độc tôn như Thiên Chúa Giáo tại Tây
Phương. Kẻ sĩ của Việt Nam không phải là một giai cấp vì có sự phân chia nội
bộ : người thi đỗ làm quan, người không thi đỗ thì trở về làng mở trường dạy
học trò, nhiều khi đứng về phía dân, lãnh đạo các cuộc nổi dậy chống triều
đình.
Tiện đây tôi có câu trả lời nhân một đọc giả đọc bài
giới thiệu quyển Lịch sử Việt Nam của giáo sư Lê Thành Khôi cho rằng Gia Long
thống nhất nước nhà năm 1802 là không đúng. Đây là một cuộc tranh luận từ
những năm 1955 -1960 giữa các học giả như Văn Tân, Trần Huy Liệu.. với Gs Lê Thành Khôi. Theo các nhà nghiên cứu đó thì phải nói Tây
Sơn thống nhất đất nước mới đúng. Giáo sư Lê Thành Khôi trả lời giải thích
rằng : Sau khi thắng, anh em Tây Sơn chia đất nước
với nhau : Nguyễn Huệ chiếm Bắc Hà, Nguyễn Nhạc giữ từ đèo Hải Vân đến Bình
Thuận, còn Nguyễn Lữ thì lấy được Gia Định. Nhưng từ 1787 khi Nguyễn Huệ vừa
dẹp xong nhà Trịnh, trao quyền cho vua Lê, rút về Phú Xuân, thì thành Gia
Định đã lọt vào tay Nguyễn Ánh. Các nhà nghiên cứu lúc đó không trả lời được
và chỉ kết án Giáo sư Lê Thành Khôi là « tiểu tư sản » . Trong một vài cuốn
sách xuất bản gần đây, vẫn có người cho rằng Tây Sơn đã thống nhất
Việt Nam.
Đó là vài điều tôi tôi học hỏi từ Giáo sư Lê Thành Khôi
qua các sách, bài viết, trả lời phỏng vấn, tôi xin đóng góp với báo Nhân Dân
Điện Tử, ước mong đây chỉ là một việc nhỏ mọn, một bài viết lá cải, trả lời
một lá cải khác, đừng biến chuyện nhỏ thành to, mất lòng nhau.
Paris 22-12-2014
Phạm Trọng Chánh
Tiến Sĩ Khoa Học Giáo Dục Viện Đại Học
Paris V
- Tác giả: Hồ Xuân Hương nàng là ai ? Khuê Văn 2000 ;
Nguyễn Du , Mười năm gió bụi và mối tình Hồ Xuân Hương, Khuê Văn
Paris 2010; Truyện Thơ Odyssée qua 12110 câu thơ lục bát, Khuê Văn 2005; Sử
Thi Iliade qua 16933 câu thơ lục bát, Khuê Văn 2009; Tự điển tình yêu bằng
thơ tình Xuân Diệu, Khuê Văn 201; Giáo Dục Việt Nam thời Pháp thuộc
(1940-1945) Paris 1976; Giáo Dục Miền Nam Việt Nam 1954-1975, Paris 1980; Thơ
tình Nhất Uyên (Huy Cận, Xuân Diệu đề tựa), Paris, 1996; Công cha như núi
Trường Sơn 1975. Cánh chim từ vùng lửa đỏ (thơ nhạc với Tốn Thất Lập) HSVST
1974; Bóng thời gian, Thời gian ta mãi mãi còn xanh (với Nguyễn Đăng Hưng
Liège 1972); Chiêm Bao Trắng, Thơ Sàigon 1969.
Mời
đọc những bài viết khác của cùng tác giả :
Phạm Đình Hổ trong Vũ
Trung Tùy Bút có nói đến ba nhà thơ lớn, ba bậc thầy thi ca thời Lê Trung
Hưng : Nguyễn Tông Khuê (1693-1767), Nguyễn Huy ...
Cuối tháng 8-2014
Nhà Xuất bản Thế Giới Hà Nội cho ra mắt quyển « Lịch Sử Việt Nam
từ nguồn gốc đến thế kỷ XX » của Giáo Sư Lê Thành ...
Victor Hugo là một nhà văn lớn,
nhà chính trị Cộng hòa Pháp, chống lại Đế Chế Napoléon III, từng phải
lưu vong xa nước 17 năm. Ông qua đời ...
Sinh ngày 30-7-1945 tại Boulogne
Billancourt, ngoại ô Paris, tác giả hơn 30 quyển tiểu thuyết, truyện phim,
giải thưởng Văn Chương Hàn Lâm Viện Pháp, giải thưởng Goncourt, tác ...
Trong bài tựa Lưu
Hương Ký, Tốn Phong viết: “ Từ đó (sau lần đến thăm xuân 1807) có
những lúc tôi phải vào Nam, ra Bắc, không thể cùng ...
Nguyễn
Du cho rằng việc vào Nam từ năm 1794 đến 1796 là hoài công, vô ích. Và mong
rằng việc ra Bắc năm 1796 sẽ làm nên việc. Sau ...
- Đọc sách : Nguyễn Du trên đường
gió bụi của Hoàng Khôi - Nhà Xuất bản Văn Học. Hà Nội- 2013 -
Ts.Phạm Trọng Chánh
Có
gì vui hơn, khi những thành quả nghiên cứu văn học của mình được bè bạn Hội
Kiều Học trong nước hưởng ứng viết thành tiểu thuyết. Nhận được ...
Dịch
các tác phẩm thi ca vĩ đại là một cuộc phiêu lưu mạo hiểm kiên nhẫn,
đam mê, trì chí từng bước từng bước một, ròng rã trong 10 ...
Khoảng
10 năm trước năm 1813 Tốn Phong đã đến thăm Xuân Hương Hồ Phi Mai tại
hiệu sách Xuân Hương, Phố Nam thành Thăng Long, thuở ấy nàng ở ...
Sau
ba năm đi giang hồ Trung Quốc, Nguyễn Du trở về ở tại Thăng Long từ cuối năm
1790 cho đến năm 1794. Đó là ba năm « Chữ tình ...
Nguyễn
Du sau khi đậu Tam Trường (1783) ở Trường thi Sơn Nam lúc 17 tuổi, được anh
là Nguyễn Khản, Thượng Thư Bộ Lại kiêm Trấn thủ Hưng Hóa, ...
- Nguyễn Du :
nhà sư Chí Hiên “Giang Bắc, Giang Nam túi tiền không” (1788-1790) -
TS. Phạm Trọng Chánh
Nguyễn
Du, mang danh hiệu Chí Hiên, danh hiệu Nguyễn Du dùng cho đến năm 1796, ký tên
hai bài thơ tặng Hồ Xuân Hương, lưu lại trong Lưu Hương ...
Nguyễn Du gọi cuộc đời từ 20 đến 30 tuổi
của mình là « 10 năm gió bụi » (1786-1796), gia phả và sách vở giáo
khoa trăm năm qua lại viết ...
Bao nhiêu năm nghiên cứu về Nguyễn Du,
chúng ta đã biết hết cuộc đời Nguyễn Du chưa ? Nguyễn Du có quyển Kim
Vân Kiều truyện của Thanh Tâm .
“Nhã Ca” (CANTIQUES) là một tác phẩm
văn chương cổ đại của dân tộc Do Thái, cách chúng ta khoảng 630 năm trước Tây
lịch. Một áng văn chương trữ ...
-Giữa thời điểm các nhà sách hải ngoại thi
nhau đóng cửa, người đọc tiếng Việt ngày càng thưa thớt, tác giả gửi sách đi
cho các nhà sách, không
Trần Ngọc Quán quê Nghệ An, trước làm quan
Cai Bạ doanh Quảng Đức (Chức vụ đứng đầu một doanh, tỉnh Thừa Thiên ngày
sau). Tháng 2 năm Ất ..
Điều nghịch lý trong thơ truyền khẩu gán
cho Hồ Xuân Hương là Xuân Hương thường đi chùa, cuối đời có đi tu một thời
gian, nhưng trong thơ lại ...
- * Đối thoại: Sở tri chướng và kinh tế thị
trường – Phạm Trọng Chánh, Ph.D., Paris, Pháp,
Link :http://giaodiemonline.com/baiup/DTGH(3).htm |
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Những Sự Thật Cần Phải Biết